Historische hervorming van het Europees octrooisysteem
Vanaf vandaag, 1 juni 2023, wordt in Europa het nieuwe eenheidsoctrooi gelanceerd. Een patent of octrooi is een exclusief eigendomsrecht op een uitvinding van een technisch product of proces, met een maximale beschermingsduur van 20 jaar. Het nieuwe ‘Unitary Patent’ (afgekort ‘UP’) biedt een octrooihouder de mogelijkheid om één gebundeld recht te bezitten dat geldig is in alle 17 deelnemende Europese landen. Daarnaast opent vandaag een gloednieuwe Europese rechtbank, het ‘Unified Patent Court’ (afgekort ‘UPC'), om ondersteuning te bieden aan alle aspecten van het nieuwe octrooisysteem.
Volgens experts in intellectuele eigendom mag vandaag gerust historisch worden genoemd. “Het duurde 50 jaar vooraleer er een tweede centralisatie plaatsvond in de Europese patentenwerking.”, leggen Ann De Clercq en David Lesthaeghe van Belgische en Europese octrooigemachtigden kantoor De Clercq & Partners uit. “In 1973 werd in het Europees Octrooiverdrag (EOV) bepaald dat er een centrale onderzoeksfase zou komen voor Europese octrooiaanvragen (afgekort ‘EP’s’).” Het huidige EP-systeem, dat niet enkel beperkt is tot de Europese Unie, telt 39 leden uit geografisch Europa. Een EP wordt centraal aangevraagd, getoetst en verleend bij het Europees octrooibureau (EOB). Na de verlening van een EP, vallen de rechten uiteen in nationale octrooien. Eventuele procedures worden dan ook behandeld door de bevoegde nationale rechter.
De komst van het nieuwe UP-systeem brengt verandering in de spreiding van de Europese octrooirechten. Een UP zal namelijk geldig zijn in alle landen die lid zijn van het UP-systeem en kan bovendien zowel worden aangevraagd voor toekomstige UP-aanvragen, als voor reeds verleende EP’s. De Clercq en Lesthaeghe benadrukken dat de bundeling van de rechten in één eenheidsoctrooi niet enkel tijds- maar ook kostenbesparend is voor de octrooihouders. “Voornamelijk het betalen van slechts één gezamenlijke jaartaks en de noodzaak om slechts één vertaling te voorzien voor het hele UP-gebied, bieden voordelen. Momenteel zijn al 17 EU-lidstaten deelnemer van het nieuwe UP-systeem. Er wordt verwacht dat daar nog een heel aantal bij komen.”, leggen de experts uit. Naast buurlanden Nederland, Duitsland, en Frankrijk is ook België één van de 17 leden van het nieuwe UP systeem. “Voor de Belgische octrooien die rechtstreeks in België werden ingediend, verandert er niets. Belgische octrooien die via een EP werden gevalideerd, kunnen indien gewenst wel deelnemen aan het nieuwe UP-systeem.”, besluiten de experts.
Hoewel dit zeer voordelig klinkt, beslissen heel wat Europese octrooihouders om niet deel te nemen aan het nieuwe UP-systeem. Volgens de experts wil niet iedereen een stap in het onbekende wagen. Via een zogenaamde ‘opt-out’ kan de EP-houder ook bewust kiezen om niet deel te nemen aan het nieuwe UP-systeem. Op die manier blijft een Europees octrooi zoals voordien enkel verdedigbaar voor de nationale rechtbanken in eventuele procedures. Omwille van een rush aan ‘opt-outs’ in de transitiefase sinds 1 maart 2023, ondervond het digitale UP-registratiesysteem al meermaals grote problemen. “De ‘opt-outs’ kunnen echter ook nog na vandaag worden ingediend”, bevestigen De Clercq en Lesthaeghe.
Daarnaast komt er ook een structurele nieuwigheid. De procedures rond het toetsen van de geldigheid van en eventuele inbreuken op eenheidsoctrooien (UP’s) zullen voortaan worden behandeld door één centrale rechtbank, het Unified Patent Court (afgekort UPC). Het UPC krijgt hoofdzetels in Parijs en München en een Hof van Beroep in Luxemburg. In Brussel bevindt zich voortaan een lokale zetel van het UPC onder leiding van rechter Samuel Granata. Het UPC moet volgens de experts vooral uniformiteit brengen in de Europese octrooirechtspraak. “De bestaande rechtspraak in Europa is vaak uiteenlopend door een verschil in nationale accenten, verschillende interpretaties en variaties in lokale wetgeving. Het wordt spannend aftellen naar de eerste rechtszaken en de bijhorende vonnissen, om te bepalen hoe deze nieuwe rechtbank uiteindelijk zal oordelen.”, besluiten De Clercq en Lesthaeghe van De Clercq & Partners.
Voor meer informatie kan u steeds terecht bij onze specialisten via info@dcp-ip.com.